Kompetencje przyszłości studentów a doświadczenia pandemii. Pod takim hasłem 2 grudnia odbyło się webinarium zorganizowane przez Warszawski Instytut Bankowości we współpracy z Parlamentem Studentów Rzeczypospolitej Polskiej w ramach projektu „Aktywny Student”. Wydarzenie odbywające się pod patronatem Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich poświęcone było wyzwaniom, które dla szkolnictwa wyższego niesie pandemia i trwająca transformacja cyfrowa.
Kompetencje przyszłości to zagadnienie, nad którym pochylają się najważniejsze instytucje i osoby ze świata akademickiego, biznesu oraz polityki. Głównym celem webinarium było przeprowadzenie konstruktywnej dyskusji na temat wpływu pandemii i wymuszonej nią edukacji zdalnej na kompetencje studentów i absolwentów polskich uczelni oraz ich konkurencyjność na rynku pracy, podkreślał Michał Polak, wiceprezes Warszawskiego Instytutu Bankowości podczas otwarcia wydarzenia. Podkreślił również nieprzerwane zaangażowanie sektora bankowego w działalność edukacyjną pomimo trwającej już od 20 miesięcy pandemicznej rzeczywistości. – W tym roku obchodzimy pięciolecie programu Bankowcy dla edukacji, jednego z największych programów edukacyjnych w Europie. Cieszymy się, że jednym z elementów świętowania tego jubileuszu jest to webinarium, na którym rozmawiamy o przyszłości edukacji – powiedział Michał Polak.
Reprezentująca Centrum GovTech Polska Kinga Pasternak zwróciła uwagę, że budowa kompetencji przyszłości, do których należą umiejętność współpracy, rozwiązywania problemów oraz kreatywność, kształtuje się już od najmłodszych lat, dlatego resort edukacji rozwija program „Laboratoria Przyszłości”, który kwotą blisko miliarda złotych doposaża szkoły podstawowe w nowoczesny sprzęt.
O znaczeniu wcześniejszych etapów edukacji wspomniał również Mateusz Grochowski, przewodniczący Parlamentu Studentów RP. Stwierdził, że uczelnie wyższe powinny skupiać się na szlifowaniu umiejętności wyniesionych ze szkoły średniej i podstawowej. – Przy okazji tego wydarzenia warto zastanowić się, jak kompetencji przyszłości uczyć nie tylko w teorii, ale również w praktyce, tak by studenci umieli stosować je w codziennym życiu – powiedział Grochowski. Podkreślił również znaczenie aktywności dodatkowej podejmowanej w czasie studiów dla zdobywania kompetencji oraz apelował o uwzględnianie głosu społeczności studenckiej przy wprowadzaniu zmian na polskich uczelniach.
Prof. dr hab. Marcin Pałys, członek Zarządu, European University Association oraz przewodniczący Zespołu ds. Europejskich Sieci Uniwersyteckich KRASP, zwrócił uwagę, że pandemia koronawirusa przyspieszyła zmiany zachodzące w gospodarce i szkolnictwie wyższym. Podkreślił, że w związku z obecnym we współczesnym świecie zalewie informacji zmienia się rola uczelni i nauczycieli akademickich. Zamiast stanowić tylko źródło informacji, powinni oni uczyć krytycznego podejścia do informacji oraz kształtować u studentów odpowiednią postawę względem życiowych wyzwań. Podczas swojego wystąpienia prof. Pałys przedstawił również wyniki badań dotyczące wpływu pandemii koronawirusa na szkolnictwo wyższe w państwach europejskich. Wśród najważniejszych zmian wymienił m.in. wzrost elastyczności oferowanych zajęć i większy udział studentów w kształtowaniu ścieżki edukacji.
Tematu wchodzenia studentów na rynek pracy dotyczyło wystąpienie Marioli Szymańskiej animatorki Sektorowej Rady ds. Kompetencji Sektora Finansowego. Zwróciła ona uwagę na wyzwania związane z rozbieżnymi oczekiwaniami młodych ludzi i pracodawców. Podkreśliła, że zdaniem 80 proc. pracodawców większość absolwentów nie posiada po ukończeniu edukacji wystarczających umiejętności do pracy i to zarówno w zakresie kompetencji miękkich, jak i stricte zawodowych. Z kolei wielu studentów uważa pracę w sektorze finansowym za nudną. W związku z tym za kluczowe zadanie dla pracodawców uznała przełamywanie stereotypów dotyczących pracy w finansach, a dla uczelni wspieranie rozwoju kompetencji zawodowych młodych ludzi.
Krzysztof Pietraszkiewicz prezes Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego w swojej prezentacji zwrócił uwagę, że ze względu na wyzwania klimatyczne i społeczno-gospodarcze Polska musi zmienić model gospodarki. Aby tego dokonać konieczne jest m.in. zwiększenie wydatków na badania i rozwój oraz wzmocnienie kadr badawczych. Wśród największych wyzwań wymienił podniesienie poziomu innowacyjności małych i średnich firm.
Kulminacyjnym punktem webinarium była debata rektorów polskich uczelni pod hasłem „Kształcenie studentów w świecie ciągłych zmian na potrzeby nauki, gospodarki i społeczeństwa”.
Prof. dr hab. Elżbieta Żądzińska, rektor Uniwersytetu Łódzkiego oraz przewodnicząca Komisji ds. Nauki KRASP zwróciła uwagę na różnorodność doświadczeń pandemicznych w przypadku uniwersytetów klasycznych. W jej opinii inne wyzwania stały przed kierunkami społecznymi, humanistycznymi, ścisłymi i technicznymi. Podkreśliła również, że w obecnych czasach szczególnie istotne wśród studentów, jak i pracowników naukowych są takie cechy jak otwartość, odporność na stres, umiejętność pracy zespołowej i konsekwentne dążenie do celu.
Na potrzebę wzmocnienia interakcji ze studentami i odtworzenie relacji mistrz-uczeń zwrócił z kolei uwagę rektor Politechniki Warszawskiej i przewodniczący Komisji ds. Kształcenia KRASP prof. dr hab. inż. Krzysztof Zaremba. Podkreślił, że nauczanie zdalne niesie ze sobą duże wyzwania związane z brakiem pracy grupowej i bezpośredniego przekazywania wiedzy. – Trudno sobie wyobrazić inżyniera, który nigdy nie przeprowadził eksperymentu – powiedział prof. Zaremba.
Znaczenie integracji całego środowiska akademickiego podkreślił dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH, rektor, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Argumentował, że wzajemne wsparcie pracowników naukowych, administracyjnych i studentów pozwala najlepiej odpowiedzieć na współczesne wyzwania. Podkreślił również wagę współpracy na linii uczelnia-biznes.
Prof. dr hab. Grzegorz Mazurek, rektor Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie zwrócił uwagę, że jeżeli uczelnie i państwo polskie nie dostosują się do wymogów współczesności może się okazać, że studenci będą omijać system kształcenia i zdobywać niezbędną wiedzę i certyfikaty bezpośrednio w szkoleniach prowadzonych przez pracodawców. – W przypadku uczelni wyższych nie ma żadnej gwarancji, że za 10 lat dalej będziemy istnieć. Nie jesteśmy w komfortowej sytuacji jako sektor – powiedział prof. Mazurek.
Podczas webinarium odbyły się również debaty dotyczące doświadczeń pandemicznych z perspektywy wykładowców akademickich oraz studentów. Wykładowcy biorący udział w dyskusji: dr Piotr Majewski z Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu, dr Mateusz Folwarski z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz dr Tatiana Kożak-Siara z Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu zwrócili uwagę na pewne pozytywne aspekty związane z nauczaniem zdalnym. W ich opinii w trakcie pandemii wzrósł poziom kompetencji cyfrowych studentów oraz poprawiła się ich umiejętność zarządzania czasem i organizacji własnej pracy. Dużą zaletą kształcenia zdalnego jest też zniesienie barier dotyczących czasu i przestrzeni, które ograniczają dostępność w przypadku zajęć stacjonarnych. Wśród negatywnych skutków kształcenia zdalnego wymieniono mniejszy rozwój umiejętności interpersonalnych studentów, rozluźnienie relacji między studentami a wykładowcami oraz negatywny wpływ na dobrostan studentów w tym rosnący problem depresji.
Przedstawiciele organizacji studenckich: Aleksandra Pepłowska, Ewa Staruch, Mateusz Saniewski, Jakub Stefaniak i Jakub Hinca zastanawiali się nad tym czy pokolenie covidowe jest pokrzywdzone pod względem jakości kształcenia. Zwrócono uwagę zwłaszcza na brak możliwości prowadzenia zajęć praktycznych, który np. na kierunkach medycznych czy wychowania fizycznego szczególnie utrudnia zdobywanie wykształcenia. Studenci postulowali też, by uczelnie kładły większy nacisk na komunikację i partnerskie relacje ze studentami oraz dialog z biznesem.
Partnerami wydarzenia byli: Program Nowoczesne Zarządzanie Biznesem, Polskie Forum Akademicko-Gospodarcze oraz Sektorowa Rada ds. Kompetencji Sektora Finansowego. Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach obchodów 5-lecia Programu Bankowcy dla Edukacji. Webinarium zostało dofinansowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach zadania zleconego „Organizowanie i animowanie działań na rzecz środowiska akademickiego”.
